Hàng ngàn người đổ xô vào các khe suối, rừng phòng hộ ở các xã Yên Na, Yên Hòa, Yên Tinh, Tam Đình, Tam Quang, huyện Tương Dương để khai thác vàng. Sông suối, núi đồi ở đây hàng ngày đang bị cày nát trước nạn "vàng tặc" lộng hành. Trước thực trạng trên chính quyền huyện Tương Dương đã thành lập đoàn kiểm tra liên ngành để đẩy lùi nạn khai thác vàng trái phép.
Bất chấp nguy hiểm người dân vẫn đổ xô khai thác vàng trái phép.
Dọc sông Lam chảy men theo các xã: Tam Quang, Tam Đình, Thạch Giám, Yên Hoà, Yên Thắng… đi tới đâu cũng gặp cảnh người dân đào, xới lòng sông tìm vận may từ vàng. Theo quan sát của chúng tôi, trên đoạn sông Lam chảy qua các xã này đã có tới mấy chục phương tiện cơ giới và hàng trăm người dân đào đãi vàng suốt ngày đêm. Tại khu vực núi Pù Phen, ranh giới các xã như Yên Tĩnh, Yên Hòa, Yên Na cũng bị dân đào vàng đục khoét nham nhở với hàng loạt hang lớn, hang nhỏ khoét sâu vào lòng núi từ 10 - 20m. Trước thực trạng nạn vàng tặc hoành hành, huyện Tương Dương đã tổ chức nhiều đoàn kiểm tra và xử lý các tổ chức, đối tượng khai thác vàng trái phép.
Cụ thể từ ngày 01 - 10/12 đoàn kiểm tra liên ngành huyện đã kiểm tra tại khu vực dọc theo khe suối trên địa bàn xã Yên Tĩnh, huyện Tương Dương phát hiện 13 điểm khai thác vàng tập trung với số lượng người, phương tiện máy móc lớn khai thác vàng trái phép. Đoàn kiểm tra đã lập biên bản, tháo dỡ và tiêu hủy 13 lán trại, 2 máy đông phong và yêu cầu các đối tượng di chuyển máy móc, con người ra khỏi địa bàn.
Ngoài ra, trong quá trình kiểm tra các lực lượng chức năng đã phát hiện Cty CP khoáng sản Hợp Vinh đang tổ chức khai thác vàng trái phép trong khu vực rừng phòng hộ, đầu nguồn khe Lạp, xã Yên Tĩnh. Bên cạnh đó việc tổ chức hoàn thổ mặt bằng tại các điểm khai thác vàng mà Cty nay được cấp phép chưa đúng quy định, giấy phép khai thác khoáng sản đã hết hạn nhưng vẫn tổ chức khai thác vàng. Đoàn kiểm tra đã đình chỉ, trục xuất khỏi khu vực vi phạm, lập bên bản vi phạm hành chính, đề nghị UBND tỉnh ra quyết định xử phạt 60 - 80 triệu đồng đối với Cty CP khoáng sản Hợp Vinh.
Tiếp tục kiểm tra các khu vực ở xã Yên Na dọc các khe Chà Hạ, khe Pu đã phát hiện 10 điểm khai thác vàng trái phép tập trung, đoàn tiến hành hủy 10 lán trại, 6 máy đông phong, cùng nhiều công cụ phục vụ cho việc khai thác vàng trái phép… và yêu cầu đưa phương tiện về trụ sở để làm việc, lập biên bản bàn giao mặt bằng cho xã quản lý. Ngoài ra đoàn lập biên bản đình chỉ hoạt động khai thác vàng đối với Cty CP xuất nhập khẩu đầu tư xây dựng SEV do chưa làm đầy đủ thủ tục như biên bản bàn giao mỏ, thuê đất, ký quỹ phục hồi môi trường, thuê tài nguyên, đoàn kiểm tra yêu cầu Cty khắc phục các sai phạm trên phải xong trước ngày 30/12. Tại địa bàn xã Yên Hòa đã tháo dỡ 7 lán trại, vận động người dân mang về nhà 8 máy đông phong, thu tại chỗ 4 máy, đốt 5 lán trại. Trong đợt truy quét này lực lượng chức năng cũng vấp phải sự chống đối quyết liệt từ “vàng tặc”.
Lực lượng chức năng huyện mới chỉ đẩy đuổi các chủ lán và xử phạt một số Cty khai thác vàng trái phép, còn việc đẩy đuổi, xử phạt người dân đổ xô đi khai thác vàng tự phát thì không thực hiện được, bởi khi lực lượng chức năng đến nơi người dân đã trốn vào rừng. Theo báo cáo của Phòng TN&MT huyện Tương Dương, ngoài việc xử phạt một số tổ chức cá nhân khai thác vàng trái phép trong đợt truy quét đầu tháng 12/2012 thì trước đó các lực lượng chức năng huyện còn phát hiện 5 Cty khai thác vàng trên địa bàn san gạt mặt bằng không đúng quy định, 2 Cty đã hết phép khai thác vàng nhưng vẫn tiến hành khai thác.
Đức Ngọc
Tuyên chiến với nạn khai thác vàng trái phép
